हिमालपारीको राज्य,मुस्ताङ

    

   मुस्ताङ नेपालकै अद्वितीय प्राकृतिक र सांस्कृतिक धरोहर

मुस्ताङ, नेपालको हिमालपारीको जिल्ला, प्राकृतिक सौन्दर्य, सांस्कृतिक सम्पदा र ऐतिहासिक महत्त्वले भरिपूर्ण छ। यसलाई प्रायः “हिमालपारीको राज्य” भनेर चिनिन्छ। मुस्ताङको प्रमुख विशेषतामा यसको अनौठो भूगोल, मरुभूमिजस्तो शुष्क वातावरण, र प्राचीन संस्कृति पर्दछन्।मुस्ताङ धार्मिक, ऐतिहासिक र पर्यटकीय दृष्टिले महत्वपूर्ण छ। यहाँको मुक्तिनाथ मन्दिर हिन्दू र बौद्ध धर्मावलम्बीहरूको साझा तीर्थस्थल हो। लोमान्थाङ, जुन यस जिल्लाको पुरानो राजधानी हो, प्राचीन दरबार, बौद्ध गुम्बा र तिब्बती सांस्कृतिक प्रभावका लागि प्रसिद्ध छ।मुस्ताङ रहेको कालीगण्डकी उपत्यका संसारकै गहिरो उपत्यका हो, जुन धौलागिरी र अन्नपूर्ण हिमालबीच अवस्थित छ। यहाँको यात्रा रोमाञ्चक मात्र नभई प्राकृतिक दृश्यावलोकनका लागि अनुपम अवसर प्रदान गर्दछ। मरुभूमि शैलीको भूभाग, हिमाली दृश्य, र कालीगण्डकी नदीका शालिग्रामहरूले यो ठाउँलाई झनै विशेष बनाएको छ।

मौसमको हिसाबले मुस्ताङमा चिसो र शुष्क वातावरण पाइन्छ। गर्मीयाममा यहाँ यात्रा गर्न उपयुक्त हुन्छ भने जाडोमा हिमपातका कारण केही कठिनाइ हुन सक्छ।हालसालै कालीगण्डकी कोरिडोरको विकासले मुस्ताङसम्मको पहुँच सजिलो भएको छ। सडकको विकाससँगै यहाँ पर्यटन व्यवसाय फस्टाएको छ।मुस्ताङ न केवल प्राकृतिक रूपमा मनमोहक छ, यो ऐतिहासिक र सांस्कृतिक दृष्टिले पनि नेपालकै महत्वपूर्ण सम्पदा हो। यसको मौलिक संस्कृति र परम्परालाई जोगाउँदै, पर्यटकीय रूपमा यसको दिगो विकास गर्न आवश्यक छ। मुस्ताङको यात्रा जो कोहीका लागि अविस्मरणीय अनुभव हुनेछ।

1 लोमान्थाङ,मुस्ताङ

लोमान्थाङ: नेपालको ऐतिहासिक र सांस्कृतिक सम्पदा

लोमान्थाङ, जसलाई “मुस्ताङको राजधानी ” भनेर चिनिन्छ, नेपालको हिमालपारीको क्षेत्र मुस्ताङमा अवस्थित ऐतिहासिक र सांस्कृतिक महत्वले भरिपूर्ण ठाउँ हो। यो पुरानो शहरलाई “वन्द शहर” पनि भनिन्छ किनभने यो चारैतिर अग्ला पर्खालहरूले घेरिएको छ। लोमान्थाङको स्थापना १५औँ शताब्दीमा अमे पाल राजाले गरेकाले यसले ऐतिहासिक महत्त्व बोकेको छ।लोमान्थाङ आफ्नो प्राचीन वास्तुकला, सांस्कृतिक परम्परा र प्राकृतिक सुन्दरताका लागि विश्वभर प्रख्यात छ। मुस्ताङका स्थानीय बासिन्दाहरू तिब्बती बौद्ध धर्मावलम्बी हुन्, र उनीहरूको जीवनशैली, कला, संगीत, र परम्परागत पर्वहरूले तिब्बती संस्कृतिको गहिरो प्रभाव झल्काउँछ।यहाँका प्रमुख आकर्षणहरूमा प्राचीन राजदरबार (राष्ट्रिय सम्पदाको रूपमा संरक्षण गरिएको), नम्ग्याल गुम्बा, थुप्तेन गुम्बा, र अनेकन प्राचीन बौद्ध गुम्बा पर्छन्। यी गुम्बाहरूमा पाइने प्राचीन भित्ते चित्र, मूर्तिहरू र तिब्बती लिपिले लेखिएका धार्मिक ग्रन्थहरूले लोमान्थाङको धार्मिक र सांस्कृतिक धरोहरलाई झल्काउँछन्।

प्रत्येक वर्ष यहाँ “तीज” र “लो-गी फेस्टिभल” जस्ता पर्वहरू मनाइन्छन्, जसमा स्थानीयवासीहरूको परम्परागत नाच, भेषभूषा, र तिब्बती संगीतको प्रस्तुति हेर्न पाइन्छ। यी पर्वहरूले लोमान्थाङको सांस्कृतिक जीवनलाई अझ जीवन्त बनाउँछन्।यो क्षेत्र कालीगण्डकी नदीको उपत्यकामा रहेको हुनाले यहाँबाट धौलागिरी, निलगिरी र अन्नपूर्ण हिमालहरूको मनमोहक दृश्य देख्न सकिन्छ। त्यस्तै, मरुभूमि जस्तो शुष्क भूभाग, प्राकृतिक गुफा, र शान्त वातावरणले लोमान्थाङलाई पर्यटकहरूको लागि अविस्मरणीय गन्तव्य बनाएको छ।सडक यातायात विकासको साथ, लोमान्थाङ यात्रा अहिले धेरै सहज भएको छ। तर, यो ठाउँको मौलिकता र सांस्कृतिक सम्पदालाई जोगाउँदै भविष्यमा समेत यसको महत्त्वलाई संरक्षण गर्न जरुरी छ। लोमान्थाङ नेपालकै अद्वितीय गहना हो, जसले इतिहास र प्रकृतिको अनुपम मेल प्रस्तुत गर्दछ।

2 मुक्तिनाथ: धार्मिक र सांस्कृतिक महत्त्वको पवित्र स्थल

https://en.wikipedia.org/wiki/Muktinath

मुक्तिनाथ मन्दिरको प्रमुख विशेषता यहाँ रहेको शालिग्राम शिला हो, जुन हिन्दू धर्ममा भगवान् विष्णुको प्रतीक मानिन्छ। मन्दिरको परिसरमा १०८ धाराहरू छन्, जसबाट निस्कने चिसो पानीमा स्नान गर्दा पापमोचन हुने विश्वास गरिन्छ। बौद्ध धर्मावलम्बीहरूका लागि यो स्थल भगवान् गौतम बुद्धसँग सम्बन्धित मानिन्छ।मुक्तिनाथको यात्रा सांस्कृतिक, धार्मिक, र प्राकृतिक अनुभवको संगम हो। यहाँ पुग्दा धौलागिरी, निलगिरी, र अन्नपूर्ण हिमालहरूको मनोरम दृश्यले यात्रालाई थप स्मरणीय बनाउँछ।

सडक यातायात र हवाई सेवाले मुक्तिनाथसम्मको पहुँच सहज बनाएको छ। हरेक वर्ष यहाँ हजारौँ पर्यटक र तीर्थयात्री आउने गरेका छन्। प्राकृतिक सौन्दर्य र आध्यात्मिक शान्तिको मेलले मुक्तिनाथलाई नेपालकै एक प्रमुख धार्मिक गन्तव्य बनाएको छ।

3 कागबेनी

https://i.ytimg.com/vi/8cDvYXCZad8/maxresdefault.jpg

कागबेनी

4 तिब्बती संस्कृति र प्रकृतिको संगम

कागबेनी, नेपालको मुस्ताङ जिल्लामा अवस्थित, एक ऐतिहासिक र सांस्कृतिक महत्व बोकेको गाउँ हो। यो गाउँ कालीगण्डकी नदीको किनारमा, जोमसोम र मुक्तिनाथको बीचमा पर्छ। समुद्री सतहदेखि २,८०० मिटरको उचाइमा रहेको कागबेनी तिब्बती शैलीको वास्तुकला, शान्त वातावरण, र प्राकृतिक सौन्दर्यले भरिपूर्ण छ।

कागबेनीको प्रमुख विशेषतामा तिब्बती शैलीका प्राचीन घरहरू, साँघुरा गल्लीहरू, र बौद्ध गुम्बाहरू पर्दछन्। यहाँको कालीगण्डकी नदीलाई शालिग्रामको स्रोत मानिन्छ, जसले धार्मिक महत्त्व बढाएको छ। कागबेनीको मुख्य आकर्षण कागचोदेन साम्पेलेङ गुम्बा हो, जुन १५औँ शताब्दीमा निर्माण गरिएको थियो।

यो क्षेत्र मरुभूमिजस्तो भूगोल र हिमालहरूको अद्वितीय दृश्यका लागि प्रसिद्ध छ। कागबेनीबाट धौलागिरी, निलगिरी, र अन्नपूर्ण हिमालहरूको मनोरम दृश्य देख्न सकिन्छ। साथै, यो गाउँ अपर मुस्ताङको प्रवेशद्वार हो, जसले गर्दा यहाँ पर्यटकहरूको चहलपहल सधैं रहन्छ।कागबेनीको सांस्कृतिक र प्राकृतिक सौन्दर्यले यसलाई अद्वितीय बनाएको छ। शान्ति खोज्ने, तिब्बती संस्कृति अनुभव गर्न चाहने, र प्राकृतिक दृश्यावलोकनमा रमाउन चाहने जो कोहीका लागि यो गाउँ उपयुक्त गन्तव्य हो।

Leave a Reply